Studium z historii technologii            otwórz / pobierz plik pdf

Wrzesień 2017. Książka jest studium z historii technologii z elementami historii gospodarczej. Zapraszam do lektury i dzielenia się uwagami.

Książkę udostępniam w wersji pdf. Liczy 230 stron. W tym 112 ilustracji i 13 tabel. Poniżej przedstawiam spis treści.

Plik pdf. jest zaopatrzony w zakładki i linki. Spis treści jest zbiorem linków do odpowiednich fragmentów książki. Każdy tytuł w książce jest linkiem do spisu treści. Wszystkie numery ilustracji zamieszczone w książce są linkami do odpowiednich ilustracji. Ułatwia to szybkie obejrzenie powoływanej w tekście ilustracji. Numer ilustracji pod samą ilustracją jest linkiem powrotnym. Ułatwia to szybki powrót do czytanego tekstu.

18.XII.2017       Obecna wersja ma numer 1.1. Po otrzymanych uwagach i własnych przemyśleniach, postanowiłem dokonać pewnych uzupełnień. Zacząłem nad nimi pracować w listopadzie. Początkowo spodziewałem się niewielkich zmian, ale będzie ich znacznie więcej. Do tekstu wprowadzam sporo zmian redakcyjnych oraz poszerzam Zakończenie oraz fragment o nowych technikach nawigacyjnych. Zostanie też dodanych kilkanaście nowych ilustracji a spora ich liczba zostanie zmieniona. Objętość książki zwiększy się nieznacznie, o kilkanaście stron. Niestety, inne obowiązki przerwały tę pracę i nie wrócę do niej wcześniej niż za kilka miesięcy.

Spis treści

Spis ilustracji

Spis tabel

Wstęp

Odmienne tradycje północy i południa

Różne warunki naturalne

Żagle i wiosła i główne linie ewolucji

Plan tekstu

Historyczne znaczenie żeglugi we wzroście gospodarczym Europy

Od przełomu tysiącleci do X wieku. Morze Śródziemne

Rzym przełomu tysiącleci

Flota zbożowa

Szczyt aktywności morskiej i przesilenie IV wieku

Ewolucja kadłuba I – XI wiek

Takielunek I – X wiek

Dzielność morska

Od przełomu tysiącleci do X wieku. Morze Śródziemne – ilustracje

Wieki od IV do XV. Europa północna

Późny antyk, wczesne Średniowiecze

Statki i łodzie Wikingów – uwaga wstępna

Okręty wojenne Wikingów. VIII – X wiek

Knarry – statki towarowe Wikingów. VIII – XIII wiek

Koga. XII – XIV wiek

Holk. XV wiek

Wieki od IV do XV. Europa północna – ilustracje

Wieki XI – XIII. Morze Śródziemne

Wstęp: różne tradycje południa i północy Europy

Statki handlowe Południa Europy. Wieki XI – XIII

Wieki XI – XIII. Statki Południa. Ilustracje

Pierwsze spotkania statków z południa i północy Europy. Wieki XI – XIII

Wieki XIV – XVI. Morze Śródziemne

Proces asymilacji północnej kogi na Morzu Śródziemnym. Wieki XIV – XV

Asymilacja kogi na południa – ilustracje

Trasy handlowe lądowe i morskie. koszty transportu

Wielka galera handlowa

Wielka galera handlowa – ilustracje

Karaka

Szybkość podróży morskich i związane z nimi ryzyka

Karaka – ilustracje

Wieki XIV – XVII. Wynalazki iberyjskie

Karawela

Karawela – ilustracje

Postęp w technice nawigacyjnej

Postęp w nawigacji – ilustracje

Galeon

Galeon – ilustracje

Wieki XIV – XVII. Fluita niderlandzka

Fluita niderlandzka – tabele i ilustracje

Zakończenie – dlaczego Europejczycy?

Literatura cytowana, wykorzystana, rekomendowana

Kiedy Średniowiecze wchodziło na historyczną scenę (V-VI wiek), statki albo powielały rozwiązania antyczne (Morze Śródziemne) albo nadawały się, z kilkoma tylko wyjątkami, do żeglugi przybrzeżnej (Europa północna). Kiedy Średniowiecze dobiegało końca europejskie statki pływały już po oceanach a ich dzielność morska, nośność, uzbrojenie oraz infrastruktura żeglugowa zapewniały im przewagę na każdym akwenie. Upłynie następne sto lat a przewaga ta zamieni się w pozycję światowego hegemona morskiego. Nie nastąpiłoby to bez technologicznego wrzenia w okresie Średniowiecza.

Transport morski, statki i przemysł stoczniowy stanowiły koło zamachowe rozwoju technologicznego Europy. Postęp techniczny w tych dziedzinach był najszybszy, produktywność transportu morskiego rosła szybciej niż jakiejkolwiek innej branży ekonomicznej.

Efekty technologiczne, ekonomiczne, naukowe, polityczne i społeczne rozwoju europejskiego morskiego transportu wystarczają, by zapoznać się bliżej z ewolucją statków od V do końca XV wieku i zobaczyć jakie czynniki stymulowały postęp technologiczny w tej dziedzinie.