Cywilizacja zachodnia rzuca wyzwanie śmierci. Robi to bez fanfar, ale konsekwentnie, krok po kroku. Nie technologia i nie nauka wytyczyły ten cel, choć bez nich jego sformułowanie byłoby niemożliwe. Kierunek nadały pewne wartości. Powiedzmy od razu – idzie o wartość, jaką stał się dla nas czas. Wartość tę uznajemy za ważną, ale że ciągle jej doświadczamy i ciągle o niej mówimy, stała się prawdą banalną. Tak banalną, że właściwie nie zasługuje na głębszą refleksję.

Tymczasem wartości związane z czasem coraz silniej wpływają na to, w jakim kierunku rozwija się technologia i nauka i do jakich segmentów gospodarki chcemy pompować więcej zasobów a do jakich mniej. Te wszystkie decyzje, sterowane naszymi preferencjami i wartościami, kierują naszą cywilizację na drogę, która prowadzi do zakwestionowania odwiecznej nieuchronności śmierci.

Jakie to wartości? W jaki sposób nadają taki kierunek? Skąd się wzięły? To są pytania tej książki. Zaczniemy od rzeczy najprostszych. Powiemy, co to jest zachodnia cywilizacja i rzucimy okiem na jej bardzo charakterystyczna cechę – rosnącą szybkość działania.

Wpierw pokażemy, jaka jest historyczna geneza przyspieszania zachodniej cywilizacji. Następnie spróbujemy zrozumieć, jak wpływa na nas przymus szybkości, jak zmienia nasze widzenie świata i naszą hierarchię wartości. Nie zapomnimy jednak, że jesteśmy różni i nie wszyscy jednakowo ten przymus odczuwamy. W trakcie tych rozważań okaże się, że rosnąca szybkość cywilizacji przekłada się na rosnącą wartość czasu. Im bardziej się spieszymy, tym bardziej cenimy każdą godzinę. Doświadczamy tego niemal bez przerwy. Gdy spojrzymy uważniej, rosnąca wartość czasu okaże się nie tylko skutkiem szybkiej cywilizacji, ale i potężnym silnikiem, który ją dalej napędza. Czas stał się w naszych umysłach i sercach wartością samodzielną.

Rosnąca wartość czasu objawia się nie tylko w pośpiechu, ale także w pragnieniu, by jak najdłużej być młodym. Bo tylko jako młodzi możemy się skutecznie ścigać. Starość jest wolna. A my musimy być szybcy. Oczywiście ten syndrom nie dotyka wszystkich równie silnie, ale kult młodości nas otacza. Sami go stworzyliśmy. Reklama i przemysł są tu odbiciem naszych oczekiwań.

Rosnąca wartość czasu to nie tylko kult młodości. Trwająca kilka wieków sekularyzacja, wypiera Boga z naszego codziennego życia. Wraz z nią blednie nadzieja życia wiecznego a zyskuje na znaczeniu i na wartości czas doczesny. Skoro jest tylko on, chcemy go mieć jak najdłużej.

Rosnąca wartość czasu to pośpiech, kult młodości i chęć coraz dłuższego życia. Te pragnienia stworzyły dwa podstawowe priorytety cywilizacyjne – Szybciej i Dłużej. To one tworzą presję, która ukierunkowuje procesy alokacyjne, czyli decyduje, że dostępne zasoby naturalne, ludzkie i zasoby czasu w coraz większym stopniu przeznaczamy właśnie na realizację tych priorytetów. Ta presja wciąż domaga się czegoś nowego i lepszego: w zakresie poprawy zdrowia, leczenia, wydłużania życia i przyspieszenia działania różnych mechanizmów i procesów. Ale każda zrealizowana zmiana rodzi kolejne żądanie. Jest to presja, która się reprodukuje i zdaje się nie mieć końca. Coraz silniej wyznacza kierunek rozwoju gospodarce, technologii i nauce. Skutkuje bardzo wyraźnym przesuwaniem zasobów.

Na przestrzeni kilkudziesięciu lat dokonaliśmy takich zmian i tak przyspieszyliśmy ich tempo, że coraz wyraźniej widzimy, że dalsze realizowanie priorytetu Dłużej prowadzi do punktu, gdy rzucimy już wprost wyzwanie śmierci. Ta idea stopniowo zyskuje obywatelstwo. Wpierw pojawiła się w futurologii a obecnie coraz częściej jest obecna w dyskusjach naukowych.

Ukształtowanie takiego systemu naszych wartości, skoordynowane z rosnącymi możliwościami ich spełnienia każe zapytać o genezę tego mechanizmu cywilizacyjnego. I tak dochodzimy do historycznego fenomenu Europy, tak zwanego cudu europejskiego. I do chrześcijaństwa, jako istotnej siły sprawczej. Podejmujemy próbę pokazania chrześcijaństwa jako czynnika, który dał nam taką potęgę i optymizm, że ośmielamy się rzucać wyzwanie śmierci – temu, co zawsze uznawaliśmy za zło nieuniknione i nieuchronne..

Na tym książka się kończy, ale udzielona odpowiedź sama jest zagadką, bo otwiera nas na jeszcze większą tajemnicę. Czy chrześcijaństwo jest samorealizującym się programem cywilizacyjnym, którym zostaliśmy obdarowani dwa tysiące lat temu? A może jest mutacją naszego genotypu kulturowego? Dzięki której zmutowany kulturowo Europejczyk w historycznym mgnieniu oka stworzył świat, który swą potęgą, niezmierzonymi ambicjami i optymizmem zmierza do powtórzenia czy też kontynuacji w planie doczesnym dzieła kreacji, o którym mówi ta religia.